Tema: Klasifikacija i odlike oluja na radarskim slikama

[zec]

Odlucio sam da nesto napisem o radarskim slikama koje gotovo svakodnevno gledamo.


Prikaz radarske slike je krug promera 480km.Sa desne strane radarske slike nalazi se skala refleksivnosti u dBz koja ide od 10 do 60 dBZ-a.
Konvektivna oblacnost tipicno poprima 35 i vise dBZ-a.Kod nas su zabelezeni odrazi i veci od 65 dBZ-a.Sto je odraz jaci CB je gradoopasniji,tj konvektivni procesi su izrazeniji,oluje su jace.
 


Prikaz radarske slike je PPI slika (panoramski prikaz),nosi naziv CAPPI,a pokazuje situaciju na 2km visine. 

Kriterijumi koji se koriste u SAD za odredjivanje postojanja grada su:
1.Kada povrsinu koja zatvara izolinija 45dBZ-a,a dostigne maximalni iznos,taj oblak moze davati grad.

2.Kada refleksija prelazi 55dBZ-a oblak 100% daje grad.

3.Kada refleksija prelazi 60dBZ-a postoji mogucnost formiranja tornada.

U toku veceri znatno detaljnije pisem.

• Tweet

[zec]

Gradonosni oblaci mogu se razvrstati
u tri osnovna tipa cumulonimbusa koji
se relativno dosta teško mogu razlikovati na radarskom snimku, jer
često znaju biti kombinacija dva ili
više tipa takvih oblaka. To su:
 
-jednocelijski oblaci
- višecelijski oblaci (uređeni, neuređeni i slabo
organizovani) 
- supercekijski oblaci.

 Zavisno od intenziteta pojava,
konvektivni oblaci mogu biti:
štetonosni i neštetonosni, a zavisno od
vremena trajanja (zivota) oblaka mogu biti:
kratkoživeci i dugoživeći.

[zec]

-STRUKTURA JEDNOCELIJSKIH OBLAKA I NJIHOVIH RADARSKIH
ODRAZA Jednocelijski oblaci se
sastoje iz nekoliko izolovanih i
neizolovanih konvektivnih celija, u
različitim stadijumima razvoja, koje postoje istovremeno. Radarski odraz
konvektivne celije na PPI
pokazivaču ima oblik kruga ili elipse, a
na RHI pokazivaču ima obično
osnosimetrični oblik u odnosu na
vertikalnu osu. Ono što nas najviše zanima je prvi radarski odraz (PRO), tj.
ono što se u početku stvaranja Cb-a
može zapazitii radarom, a javlja se
iznad zone uzlaznih struja i ima oblik
prevrnute čaše sa dnom na gornjoj
strani .  Kao pokazatelj zone
uzlaznih struja javlja se područje
“slabog radarskog odraza”. PRO kod
gradoopasne celije javlja se na visini 4 -7 km, celije bez grada od 2 do 5
km visine, što odgovara u većini
slučajeva operativnim merenjima.
Nakon pojave PRO, primjećuje se nagli
rast intenziteta radarskog odraza i to
horizontalnih i vertikalnih dimenzija. Uzlazna struja dostiže 15 m/s za oko
10 minuta. Kroz 3-5 minuta radarski
parametri dostižu maksimum, a nakon
10-15 minuta dolazi do spuštanja
područja pojačanog radarskog
odraza, dok se pojava padavina javlja 15-20 minuta posle pojave PRO.
Usled osne simetrije konvektivne
celije padavine se izlučuju u zoni
uzlazne struje, što dovodi do
narušavanja konvektivne celije.
Vreme života takvih celija iznosi u srednjoj vrednosti 30-50 minuta. One
su obično slabopokretne, a grad pada
u obliku lokalnih staza dimenzija 2x2
km. Obični jednocelijski
oblaci su takvih karakteristika da se PRO javlja na visini 3-6 km iznad tla
(visina izoterme –5 oC) sa
maksimalnim intenzitetom od 30 dBZ-
a. U zreloj fazi intenzitet raste do 45-50
dBZ-a. Odraz u specijalnim slučajevima
može postati i višecelijskiw, a promer može biti od 5 do 20 km, zavisno od
intenziteta hladnog fronta. Ukupni
životni vek manji je od 1 sat i 30
minuta. Pulsirajući jednocelijski oblaci su takvih osobina da se PRO
javlja na visini 3-6 km iznad tla, u visini izoterme –5 oC. No, maksimalni
intenzitet od 50 dBZ je viši nego kod
obične celije i spušta se s vremenom
prema tlu. Takva celija je ekstremno
gradoopasna ako izolinija od 50 dBZ
prelazi visinu od 6 km. Za nju je još karakteristična kratkoživeća uzlazna
struja u obliku mehura brzine veće od
30 m/s, i javlja se grad promera do 5
cm koji je povezan s lokacijom zone
odražajnosti od 50 dBZ. Samo trajanje
nevremena na tlu je od 30-50 minuta.

[zec]

STRUKTURA RADARSKIH ODRAZA I
DINAMIKA RAZVOJA VIŠECELIJSKIH OLUJA: Višecelijski oblaci se sastoje
 od nekoliko (2-4) konvektivnih
celija koje se nalaze u različtom stadijumu razvoja, horizontalnih dimenzija 15-50 km, a visine njihovog
radarskog odraza (visine vrha oblaka)
kreću se od 10 - 14 km, a gotovo
uvek iznad 7 km visine. Na srednjim
visinama javlja se nakovanj koji se
proteže do 6 km ispred ruba odraza na niskim visinama. Nove celije se
razvijaju uglavnom na desnoj strani u
odnosu na smer kretanja čitavog
konvektivnog sistema uzrokujući
napredovanje sistema u desno. Nova
celija se razvija svakih 5 do 10 minuta i javlja se kao nadstrešnica na
srednjim visinama ispod kojih se javlja
zona slabe odražajnosti (BWER –
bounded weak echo region)
Život kompletnog sistema je od jednog
do nekoliko sati.
U zavisnosti od režima vetra u
atmosferi postaoje tri podtipa takvih
višecelijskig Cb-ova.

[zec]

 UREĐENE
VIŠECELIJSKE OLUJE: Karakteristično kod ove podvrste je da se nove
celije obrazuju na desnom boku
oblačnog konvektivnog sistema, brzo
se razvijaju i premeštaju u levo od
pravca kretanja oblačnog sistema i
kroz neko vreme dostižu maksimum u razvoju, tj. dominiraju unutar
sistema. Pravac premeštanja
grmljavinsko-gradonosnog oblaka
kreće se u desno od pravca vodeće
struje.
Konvektivne celije kreću se u levo od oblačnog sistema , a desno od vodeće struje. Brzina
premeštanja oblačnog sistema je 2 do
2,5 puta manja od brzine vodeće
struje, a konvektivne celije imaju manju brzinu od vodeće struje.

[zec]

NEUREĐENE VIŠECELIJSKE OLUJE
Celije ovog tipa uočavaju se u
danima kada se pravac vetra naglo
menja sa visinom, a brzina vetra je
velika na svim visinama. Oblačni sistem takođe skreće od vodeće struje, a
konvektivne celije mogu nastati u
bilo kom delu oblačnog sistema i
imaju različit pravac i brzinu
premeštanja. Ovde je teško
predvideti mjesto stvaranja novih celija i razlikovati stare od mladih.
Treba napomenuti da je gadjanje
raketama na ovakve celije
najsloženiji slučaj djelovanja u odbrani odgrada, jer
se ne može predvideti mesto
stvaranja novih celija, a mogu i u većini slučajeva imati različite pravce i
brzine premeštanja.

[zec]

SLABO
ORGANIZOVANE VIŠECELIJSKE OLUJE
Ovakvi oblaci se razvijaju u danima sa
jednolikom promenom po visini i
pravcu i sa znatnim vrednostima brzine vetra na svim nivoima u
relativno suvoj vazdusnoj masi u
prizemnom sloju. Oblačni sistem sastoji
se iz manjeg broja konvektivnih
celija (2-3) koje se premeštaju u
pravcu vodeće struje ili nešto desno od nje, sve ili većina celija nastaje i
raspada se istovremeno,
konvektivne celije imaju relativno
male promere, ali znatnu visinu (9-11
km), nagnuti oblik na RHI ekranu i
kreću se paralelno jedna sa drugom u jednom pravcu. Ovi oblaci javljaju se
relativno retko, slabi su, a pojava grada
kod njih se veoma retko javlja ili je
uopste nema.

[zec]

STRUKTURA
RADARSKIH ODRAZA I DINAMIKA
RAZVOJA SUPERCELIJSKIH OLUJA: Ovaj konvektivni oblak ima
jednostaničnu strukturu, a radarski
odraz je kružnog ili eliptičnog oblika
sa horizontalnim dimenzijama 20-50
km (u srednjoj vrednosti) i visinom
od 12 do 15 km, pa i većom. Ovaj oblak ima na desnom boku prostranu
zonu (5 do15 km) snažne uzlazne
struje (20-40 m/s) koja se probija do
10 km visine. To je na snimku područje slabog
radarskog odraza koje je ograničeno sa gornje strane svodom snažnog
radarskog odraza, nakovnjem
radarskog odraza na frontalnom delu
i delu desnog boka, zatim odrazom
visokog gradijenta reflektovanog
signala i izraženim prednjim delom u obliku kuke ili priveska (HOOK odraz)
koja obuhvata i prizemni sloj.
Na nižim visinama na zadnjojj desnoj
strani oblaka ta pojava kuke ili
priveska se proteže u desno od
smera kretanja
oluje. Samo područje uzlazne struje se
premešta paralelno sa gradonosnim
jezgrom i to konstantnom brzinom 25
do 50 km/h. U momentu
maksimalnog razvoja supercelije u
radijusu od nekoliko desetina kilometara zapaženo je da se druge celije ne stvaraju. Supercelijski
oblak ima dugi životni ciklus trajanja
od 1 do 6 sati pa i više, a praćen je
katastrofalnom haha pojavom grada,pa i tornada .Oblak je
širine 10 do 15 km i dužine nekoliko desetina kilometara, a ponekad i 100
km.
Uzlazna struja skreće u pravcu levog boka i skreće silaznu vazdusnu struju na
visini njenog stvaranja. Tako se
prostorno razgraničava oblast uzlazne
struje i padavinske zone (silazne struje)
što isključuje mogućnost gušenja ili
narušavanja uzlazne struje padavinskom zonom, a to osigurava
stabilnost procesa održavanja života
supercelije. Inače, evolucija
supercelije se sastoji od faze rasta,
zrele faze i faze raspadanja.
 Do razvoja nove
supercelije dosta retko može doći 1
do 2 sata kasnije i to 40 do 70 km južnije od prethodno stvorene supercelije.
Brzina premeštanja takve nepogode u
srednjoj vrednosti je 20 do 40 km/h,
ali su bile i zabležene brzine u
pojedinim situacijama bliske i 100 km/
h.

[zec]

TORNADO...Tornado je "ciklon" malih
dimenzija, promera 15 - 30 km, i
pojavljuje se na zadnjoj desnoj strani
supercelije; to je retka pojava za naše područje. Pojačani odraz koji
predstavlja tornado, spušta se sa
srednjih visina ka bazi oblaka. Odraz u
obliku  kuke (hook) javlja
se uz dobro razvijene supercelije na
njihovoj zadnjoj strani. Jacina odraza uz koji se javlja oblik kuke je
ekstremno jak, preko 65 dBZ. U
slučaju vrlo intenzivne ciklonalne
cirkulacije na ekranu se pojavljuje
oblik ptičje glave i V izreza koji
potsticu pojavu tornada, a na mestu same pukotine moguća je jak grad
 Prilikom
razmatranja visine odraza i podataka
RHI ekrana valja imati na umu pojave kao što su abnormalno širenje snopa,
širinu snopa, činjenicu da optički i
radarski izmereni vrh odraza nisu isti. Može se očekivati
grad iz celija koje dosežu do
tropopauze i jak grad s mogućnošću
tornada iz odraza koji probijaju
tropopauzu za više od 500 metara, a
bitno je i vreme trajanja proboja tropopauze. Takozvani BWER
(buonded weak echo region) je
područje unutar odraza na RHI ekranu
gde je signal veoma slab, ili ga nema.
To je, ustvari, vertikalni presek odraza
u obliku kuke (na PPI ekranu). Iznad toga je nakovanj koji je povezan
sa pojavom grada i jakog vetra.

[zec]

To je to za veceras.Odvajao sam ovako po stavkama da text ne bi dosadio u celini napisan.Sutra cu da nastavim o dBZ-ima itd...

[marko79]

veoma lepo i temeljno uradjeno, a i poucno, sve pohvale za trud.kada nemamo drugih zanimljivosti za pracenje nije na odmet da se malo edukujemo

[zec]

Evo jos da postavim i radarsku sliku vertikalnog preseka cb-a na kojoj se uocava kukasti odraz vrlo lako sa zonom akumulacije grada.Oblak je sa juga Srbije 8.7.2009.

[Joe]

Svaka čast za tekstove. Čak bi možda mogli da ih imamo i na portalu. 

[zec]

RASPOZNAVANJE TIPOVA GRADONOSNIH
OBLAKA :
Stvaranje pojedinih tipova
gradoopasnih celija određeno je
režimom vetra, utvrđenim
aerosinoptičkim uslovima, pri čemu je istovremeno postojanje raznih tipova
celija na datom području
uglavnom isključeno. Struktura
atmosfere u danima sa različitim
tipovima celija karakterise se
znatno visokim sadržajem vlage i visokim nivoom konvektivne
nestabilnosti, a bitno se razlikuju samo
u režimu vetra. Raspoznavanje
radarskih odraza gradoopasnih celija
različitih tipova vrši se po
karakterističnoj slici na PPI i RHI ekranu. Zbog toga je neophodno: -
utvrditi  strukturu radarskog
odraza oblačnog sistema na PPI i RHI
pokazivačima - utvrditi broj
konvektivnih celija (ako je to
moguće) - utvrditi prostornu strukturu celije (simetrične, nesimetrične) i
njihov oblik na PPI i RHI pokazivaču -
konstruisati trajektoriju premeštanja
oblačnog sistema kao celine i
pojedinih konvektivnih celija koje
ulaze u sastav oblačnog sistema - utvrditi pravac i brzinu premeštanja
oblačnog sistema i konvektivnih
celija - utvrditi tip gradoopasnog oblaka (ako je to moguće) Postojanje
jedne snažne nesimetrične
konvektivne celije sa “kukom”, nadstrešnicom (frontalnom i bočnom)
ukazuje na sigurno prisustvo
supercelijskog gradonosnog oblaka.
Jedocelijski i visecelijski cb,
takođe je lako razlikovati jedno od
drugog po tome što oblačni sistem u prvom slučaju se sastoji iz izolovanih
simetričnih kratkoživećih i nezavisnih
celija, a u drugom slučaju oblačni
sistem se sastoji iz kompleksa
nesimetričnih celija koje su u
međusobnoj zavisnosti i utiču na svoj međusobni razvoj. U retkim
situacijama nije moguće
raspoznavanje tipa gradonosnih oblaka.

[zec]

RADARSKA OBELEŽJA GRADONOSNIH CELIJA: Kriterijumi za raspoznavanje
oblačnih linija je odnos dužine i širine
5:1, minimalna daljina 55 km, minimalna pokrivenost odrazima 30%.
Linija oblaka u obliku talasa (line echo
wave pattern - LEWP). To je najjače radarsko obeležje
koje ukazuje na olujno nevreme. To je niz
radarskih odraza kod kojih je linija odraza poprimila oblik talasa u
horizontalnoj ravni (PPI), zbog
različite brzine premeštanja odraza.
Najveći intenzitet oluje je pod
krestom i nešto južnije od nje . Neprekidna
olujna linija je opasnija od isprekidane,
pa je radarsko merenjena srednjih visina najznačajnije. Što je veća
brzina premeštanja takve linije, to je
veća verovatnoca za gradonosne oluje. Srednja brzina premeštanja
ovakvog sistema je od 50 do 60 km/h.
Deo te linije koji putuje najsporije i
formira oštar vrh talasa naziva se
kresta, a deo koji putuje najbrže
formira se iznad visokog pritiska i nazivase zadebljali odraz (bow echo).
Intenzitet odraza je uglavnom iznad 45
dBZ.
Linija nestabilnosti (squall line) jepo
definiciji svaka uska linija aktivnih Cb-a koji mogu biti obične celije ili supercelije . Radarski je karakterističan jak
gradijent odraza i na nižim
visinama,izražen nakovanj i
pomak vrha oblaka od središta
prema prednjem rubu linije.
Vreme života takve linije je oko 6 sati.Može doći do pojave
presecanja više takvih linija
nestabilnosti što može dovesti do
pojave tornada,pa treba naglasiti da se ta pojava javlja i u nasim krajevima,a spustanje levka ostane nezabelezeno.

[zec]

Svaka čast za tekstove. Čak bi možda mogli da ih imamo i na portalu. 

Hvala,Joe!Moglo bi na portal,ako se vi ,administratori, slozite.

[gencic]

Podrzavam u potpunosti sve napore zec- a da pokrene temu. Ja cu citati tekstove i konsultovati neke kolege koji se bave time, pa gde mislim da bi mogli nesto da modifikujemo reci cu, a neka se i ostali ukljuce.  Ne znam odakle je sve ovo stivo deluje vrlo ozbiljno, ali bi bilo pozeljno da se to zna i da se napise na kraju svakog, da bismo ispostovali originalne autore.
Samo napred!

[zec]

Postavicu ovu radarsku sliku od prosle godine iz Madjarske.Na jugu se izrazito istice konvektivna celija izrazito jakog odraza (supercelija).Za razliku od ostalih oblaka na ovom radarskom snimku ova celija se kretala zapadnom strujom,tj udesno od vodece jugozapadne struje toga dana.Ono sto karakterise supercelije na radarskom snimku je to da se u zadnjem delu oluje nalazi izrazito jak odraz (maximalan odraz),a odmah pored njega je odraz znatno smanjen.Na tom delu se formira mezociklonTu je izrazena ciklonska rotacija kroz dubok sloj koji se prostire od baze oblaka.pa sve do 10km u visinu.Brzina vetra u mezociklonu je nekoliko desetina metara u sekundi.Takodje pojava mezociklona oznacava to da postoje veliki uslovi za formiranje tornada.Tako da je vremenski razmak od formiranja mezociklona do pojave tornada oko pola casa.Jedan od znakova je takodje i padavinska zavesa ispod baze oblaka zelenkaste boje.Odmah levo od mezociklona nalazi se taj maximalni odraz kog karakterisu veoma krupan grad,olujni vetar i obilni pljuskovi.U tom regionu smanjenog odraza,koji se nalazi maximalni odraz javljaju se jake uzlazne struje.

[nele-niš]

Odličan i opširan opis, svaka čast za trud.

[zec]

Evo jos jedne radarske slike koja prikazuje visecelijsku oblacnost.Dakle par kilometara juznije od Beograda nalazi se uredjena visecelijska oblacnost.Ona se prepoznaje tako sto se juzno od grada nalazi zona jake refleksije.Ali ono sto taj oblak cini visecelijski je to sto se uocavaju tri tacke pojacane refleksije.Citav sistem se kretao u desno od vodece SI struje,dok su se juzno od ovog oblaka poceli formirati novi konvektivni oblaci koji su poceli jacati, i povezali se u liniju nestabilnosti sa ovom organizovanom visecelijskom nepogodom.Na vertikalnom preseku ovog oblaka verovatno bi se uocilo vise glava koje bi probile tropopauzu.Posle pola sata ova uredjena visecelijska oblacnost je nakratko postala supercelija (sto se moglo videti na radaru Bilogore).Supercelija je oslabila i oblak je postao ponovo visecelijski,a na liniji od 150km juzno od ove oblacnosti formirali su se cb-ovi.Radarski snimak je tada pokazivao jaku refleksiju te organizovane visecelijske oblacnosti koja je u celini napredovala ka zapadu.Na samom frontu oblaka verovatno se formirao wall cloud zbog organizovanog napredovanja linije cb-ova.Pojava koja karakterise takav radarski odraz je jak olujni vetar i krupan grad koji se javlja na mestu izmedju jakog i slabijeg radarskog odraza.